Ile twarzy może mieć człowiek?

Kim będę za minutę?

Cudny sen i przebudzenie

Prawie każdy z nas zna te sny o potędze, w których wszystko się udaje, a co najważniejsze, jesteśmy zawsze pewni, że się uda. Nie znamy strachu, bo jesteśmy niezniszczalni, kochamy najpiękniej, karty kredytowe pękają od poprzedzonych potężnymi cyframi zer, możemy pozwolić sobie na wszystko i robimy to bez cienia obawy i wyrzutów sumienia. A potem nagle sceneria zmienia się i ogarnia nas nieopisany lęk. Sen przechodzi w koszmar, a bezradność paraliżuje nogi. Co gorsza, kiedy dzwoni budzik, okazuje się, że jest środek listopada, szósta rano, na dworze śnieg z deszczem, w pracy zapowiada się koszmarny dzień. Jednym słowem - wszechogarniająca beznadzieja.

W taki schemat wpisuje się choroba afektywna dwubiegunowa (inaczej dwubiegunowość, zaburzenie maniakalno-depresyjne lub cyklofrenia), w skrócie ChAD, charakteryzująca się nawracającymi epizodami depresji i manii. Częstotliwość i forma epizodów zależy w dużej mierze od indywidualnego przypadku, wyróżnia się jednak dwa zasadnicze typy zaburzenia.

Rodzaje

Dwubiegunowość rozróżniana jest na dwa rodzaje: 

• typ I, w którym występują depresje i manie,
• typ II, składający się z okresów depresji i hipomanii, czyli manii o mniejszym nasileniu

Kontrowersyjna jest kwestia częstości samobójstw w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Z jednych badań wynika, że przy tym zaburzeniu odsetek prób samobójczych jest wyjątkowo wysoki, z innych natomiast, że wcale nie różni się znacząco od liczby przypadków targnięcia się na swoje życie w „zwykłej” depresji, zwanej dla odróżnienia chorobą afektywną jednobiegunową.

Przyczyny

Bardzo często pacjenci i bliscy pacjentów zadają sobie pytania: "dlaczego ja?"; "dlaczego moja córka?"; "dlaczego mój mąż?". Tak naprawdę w diagnozowaniu choroby dwubiegunowej bierze się pod uwagę wiele czynników. Są to między innymi: społeczne, biologiczne czy psychologiczne.

Na początek choroby dwubiegunowej istotny wpływ mają okoliczności: społeczne oraz psychologiczne. 

Aby zdiagnozować dwubiegunowość, bierze się pod uwagę okoliczności biologiczne, czyli różne zaburzenia neurologiczne w mózgu czy niedoczynność tarczycy, które mogą wpływać na powstanie choroby dwubiegunowej. Genetyka to również istotny bodziec, osoby u których w rodzinie odnotowano przypadki zachorowania na chorobę dwubiegunową czy depresję, są bardziej narażone na zachorowanie. Ryzyko to wynosi nawet 75% jeżeli choroba wystąpiła zarówno u ojca, jak i u matki.

Nie ma sensu szukać winnego (choć pacjenci często obwiniają wszystkich dookoła). To nie wina rodziców, że u syna/córki występuje dana struktura genów, nikt nie ma na to wpływu, nikt nie jest w stanie przewidzieć do jakiej konfiguracji może dojść. Chociaż na świecie przeprowadzany jest obecnie szereg badań genetycznych dotyczących dziedziczenia choroby dwubiegunowej, nadal nie jesteśmy w stanie mieć 100% pewności, że dwubiegunowość się nie pojawi. Badania te mogą przyczynić się w przyszłości do możliwości rozpoznania choroby dwubiegunowej i wynalezienia nowych sposób leczenia. Oczywiście genetyka, to jeden z wielu powodów, które mogą przyczynić się do choroby dwubiegunowej.

Objawy

Epizody maniakalne

• gonitwa myśli
• halucynacje lub urojenia
• wielomówność
• trudności w koncentracji
• zawyżona samoocena
• zmniejszenie krytycyzmu (podejmowanie lekkomyślnych działań)
• zmniejszona potrzeba snu
• zwiększenie energii

Epizody depresyjne

• problemy z koncentracją uwagi
• wyraźny spadek tempa wykonywanych czynności
• trudność w podejmowaniu nawet błahych codziennych decyzji
• obniżenie nastroju
• obniżenie samooceny
• zaburzenia łaknienia (znaczące zwiększenie lub brak apetytu)
• zmniejszenie energii życiowej: rezygnacja z dotychczasowych aktywności, wycofywanie się z kontaktów społecznych
• problemy ze snem 
• myśli samobójcze
• halucynacje lub urojenia

Diagnoza

Diagnozowanie bywa trudne, bo stany depresyjne zwykliśmy lekceważyć, a manię rzadko utożsamia się ze stanem chorobowym. Wielkim zaufaniem musi darzyć pacjent swoich bliskich, żeby uwierzyć im, że jego doskonałe samopoczucie i wszechmoc są czymś niepokojącym i kwalifikującym się do leczenia.

Zdarzają się sytuacje, że pacjenci są leczeni na początku na depresję zamiast na chorobę dwubiegunową. Zdarza się to szczególnie u pacjentów z hipomanią, w której diagnostyka nie jest do końca jasna, ponieważ objawy są znacznie łagodniejsze niż w przypadku choroby dwubiegunowej typu I. W takiej sytuacji zalecana jest wnikliwa analiza i obserwacja pacjentów, którzy sami często ignorują objawy choroby i nie udają się do lekarza (to samo dotyczy najbliższego otoczenia chorego). 

Leczenie

Celem leczenia choroby dwubiegunowej jest: remisja. Kuracja jest długotrwała, często konieczne jest przyjmowanie preparatów nawet do końca życia.

Wykorzystuje się do tego leki oraz psychoterapię.