Samotność

Każdy się z tym zmaga.

Samotność to zjawisko społeczne, które w ostatnim czasie rozprzestrzenia się w bardzo szybkim tempie. Samotność zwykło się kojarzyć z podeszłym wiekiem, żałobą czy czasem emerytury. Niektórzy słysząc hasło "samotność" bez zastanowienia kierują myśli w stronę osób od lat próbujących stworzyć związek, ale kiedy porzucimy złudne stereotypy i przyjrzymy się temu, jak naprawdę wygląda samotność, możemy być zaskoczeni.

Czym jest?

Samotność to stan, w którym czujemy brak bliskiej relacji, zaburza ona nasze poczucie bezpieczeństwa, wpływając jednocześnie na wiele obszarów życia psychicznego i fizycznego. Samotność dotyka zarówno młodych, jak i starych, tych, którzy szukają swojej drugiej połówki, ale niczym nowym nie jest również osamotnienie w małżeństwie.

Na samotność narażone są zarówno osoby bardzo nieśmiałe, jak również te, które swoją energią onieśmielają otoczenie. Coraz więcej osób skarży się na to, że nie ma z kim porozmawiać, brakuje im relacji, w których mogą czuć się swobodnie i bezpiecznie.

Z jednej strony bowiem dzięki nowym technologiom możemy nawiązywać mnóstwo znajomości i podtrzymać relacje z bliskimi na odległość, z drugie jednak okazuje się, że nowe technologie to jedynie namiastka, złudzenie, które nie przekłada się na realne poczucie bycia w relacji.

Nowe technologie są ułatwieniem na etapie tworzenia i podtrzymywania relacji, ale nie stanowią jej fundamentu.

Różne oblicza samotności

• Samotność z wyboru

Nie powinno się mylić samotności z samodzielnością. Nie każda osoba, która żyje sama, jest samotna. Jest grono ludzi, którzy mają mniejszą niż reszta populacji potrzebę budowania bliskich relacji. Ich "samotność" ma niewiele wspólnego z poczuciem osamotnienia.

Wybrali taki sposób życia, który jest dla nich najbardziej komfortowy. W przypadku tej grupy próby walczenia z samotnością spełznąć mogą na niczym, bo nijak to się ma do ich faktycznej potrzeby stymulacji społecznej. Sytuacja "rzekomej samotności" jest dla nich komfortowa i nikt nie powinien próbować ingerować w to na siłę.

Samotność to nie kwestia życia w pojedynkę, ale stanu psychicznego. Będąc w związku również możemy czuć się samotni.

• Samotność singla

A jak ma się do samotności bycie singlem? Tak popularne od pewnego czasu pojęcie singla jest odpowiedzią na zmieniający się świat i układ społeczny. Brak przymusu zakładania rodziny od razu po wejściu w dorosłość, globalizacja i zwiększająca się możliwość rozwoju jednostki sprzyjają życiu w pojedynkę, zwłaszcza wśród młodych ludzi.

Bycie singlem, o ile jest wynikiem świadomego wyboru, a nie przykrywką dla nieśmiałości, obaw itp., może być bardzo korzystnym z rozwojowego punktu widzenia etapem. Czas badania swoich możliwości i potrzeb, przekraczania strefy komfortu i zbierania doświadczeń może stanowić bogactwo, które wniesiemy do związku, jeżeli przyjdzie już na to czas.

Jak sobie radzić z samotnością?

Jeżeli z jakiegoś powodu, mimo chęci i starań, nie udało się jeszcze stworzyć wymarzonego związku, warto zadbać o pozostałe relacje. Rodzina, przyjaciele, bliżsi i dalsi znajomi to również relacje, które wzbogacają, zwiększają poczucie bezpieczeństwa i bliskości.

Zaangażowanie w tego typu relacje są treningiem społecznym, ale również stwarzają szansę na poznanie kogoś nowego, kogoś, kto może stać się kimś bliskim.

Często poczucie osamotnienia tak zawęża pole widzenia, że zaczynamy mieć wrażenie, że jeżeli nie jesteśmy w związku, to nie możemy być szczęśliwi albo, że nie zasługujemy na stworzenie szczęśliwego związku. Zachęcam wtedy do zadania sobie kilku pytań:

Czy dopóki nie znajdę drugiej połówki mam cała resztę życia "zawiesić na kołku"? Odłożyć życie na potem?

Czy mam zrezygnować z radości, doświadczeń, rozwoju dopóki nie jestem z kimś?

Co sprawia, że czuje się spełnionym, szczęśliwym człowiekiem?

Kiedy mimo bycia w samotności doświadczam momentów radosnych?

Gdzie są źródła poczucia mojej wartości?

Co sprzyja temu, że czyje się wartościową osobą?

Po zrobieniu krótkiego "przeglądu" może się okazać, że poza byciem lub niebyciem w związku życie składa się z wielu obszarów, w których kryje się radość, satysfakcja i spełnienie. Nie chodzi o to, by bagatelizować poczucie osamotnienia, ale urealnić je.

Udawanie, że jesteśmy szczęśliwi, kiedy nie jesteśmy, to zły pomysł, ale uzależnianie poczucia dobrostanu od stanu cywilnego również nie jest korzystne. Kiedy powodem samotności jest strata kogoś bliskiego, warto dać sobie czas. Przeżyć swoją samotność, "pobyć w niej" i doświadczyć wszystkiego, co ze sobą niesie.

Poczucie straty musi w pełni wybrzmieć zanim powrócimy do równowagi i ewentualnej gotowości tworzenia relacji. Często bywa tak, że towarzyszący poczuciu straty żal, złość i gniew, zaczynają dominować naszą rzeczywistość.

Jeżeli ten stan przeciąga się i mimo upływających tygodni i miesięcy nie czujemy, że wracamy do równowagi, warto skorzystać ze wsparcia specjalisty. Strata życiowego partnera jest jednym z bardziej stresujących wydarzeń w życiu, dlatego też mimo naturalnych skłonności organizmu do regeneracji bywa, że nie obędzie się bez wizyty w gabinecie psychologa.

Dlaczego nie chcemy być samotni?

Dlaczego tworzenie trwałych, głębokich więzi jest dla nas tak ważne? Jak w większości pytań tego typu odpowiedź brzmi: ewolucja. Dawniej przynależność do grupy (stada) miała bezpośrednie przełożenie za zdolność przetrwania jednostki.

Tylko będąc częścią większej całości człowiek miał szansę zapewnić sobie bezpieczeństwo fizyczne, dostęp do pokarmu i schronienia, możliwość rozmnażania i wychowania potomstwa.

Jeszcze nie tak dawno temu, z punktu widzenia ewolucji, pojedynczy homo sapiens był skazany na śmierć w chwili, gdy zdecydował o odejściu od stada. Do tej pory jedną z chętnie stosowanych kar jest izolacja i zamknięcie.

Samotność i negatywne doznania związane z nią, miały stanowić sygnał ostrzegawczy dla człowieka. To informacja: jesteś zbyt daleko od stada lub zbyt długo poza nim - to może być niebezpieczne.

Wiele darów ewolucji, które dawniej ratowały życie we współczesnym świecie mogą być źródłem dyskomfortu. Jednak świadomość negatywnych konsekwencji samotności może być inspiracją do podjęcia ryzyka i stworzenia własnego stada, jakkolwiek nie miałoby ono wyglądać.