Nie kontroluję tego

Jak to zatrzymać?

Myśli natrętne to wyobrażenia czy impulsy do działania, które pojawiają się w świadomości w sposób stereotypowy (bezustannie powtarzający się). Prawie zawsze są dla osoby chorej nieprzyjemnymi doznaniami. Jednak próby sprzeciwiania się natręctwom są zazwyczaj nieskuteczne.

Czynności przymusowe (rytuały) to stereotypowe i wielokrotnie powtarzane zachowania (np. mycie rąk 20 razy pod rząd). Chora osoba wykonuje je, gdyż jest głęboko przekonana, że dzięki temu zapobiegnie jakiemuś nieszczęściu, katastrofie (np. „jeśli 15 razy nie otworzę i nie zamknę tych drzwi coś złego stanie się mojej mamie”). Człowiek wykonujący czynności przymusowe zdaje sobie sprawę, że zachowanie to nie ma sensu i jest całkowicie niepotrzebne, ale lęk przed ewentualnymi przykrymi konsekwencjami jego zaniechania jest silniejszy. Wykonanie czynności przymusowej tymczasowo zmniejsza uczucie lęku.

Przyczyny

Jak dotąd nie ustalono przyczyny zespołu natręctw. 

Objawy

• nadmierny pedantyzm (w tym również częste dbanie o symetrię), przesadne dbanie o higienę, strach przed zakażeniem jakąkolwiek chorobą,
• nawracające wątpliwości, nieustanne pytania (czy na pewno światło jest zgaszone, czy książki leżą na miejscu, itp.),
• częste i/lub długotrwałe dotykanie różnych przedmiotów, ciągłe liczenie w myślach lub na głos,
• natrętne myśli dotyczące wykonywania aktów seksualnych lub zakazanych zachowań,
• odczuwanie silnej potrzeby zapamiętywania nieistotnych szczegółów,
• obsesje religijne,
• ciągłe przestawianie rzeczy znajdujących się w danym pomieszczeniu, ich ustawianie i porządkowanie,
• odczuwanie przymusu liczenia, np. mijanych budynków, samochodów określonego koloru, świecących się latarni ulicznych,
• wewnętrzny nakaz uczęszczania (np. do szkoły, pracy, sklepu) stałą trasą, np. omijając rysy płyt chodnikowych.

Pomoc

Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne to choroba wstydliwa. Cierpiący na natręctwa rzadko mówią o swoich objawach. Boją się niezrozumienia, napiętnowania lub odrzucenia. Większość osób odwiedza lekarzy różnej specjalizacji, ale omija szerokim łukiem gabinet psychiatry. Tymczasem nerwicę natręctw powinien rozpoznać lekarz psychiatra i/lub psycholog kliniczny – po przeprowadzeniu wnikliwego wywiadu i badania.